W dniach 19 ? 22 kwietnia 2017 r. odbyła się w Muzeum Regionalnym im. Andrzeja Kaubego w Wolinie międzynarodowa konferencja naukowa z cyklu ?The 1st Jómsborg Conference?, której temat roboczy brzmiał: ?Definiowanie i stosowanie norm społecznych w średniowiecznej Skandynawii?. Organizatorem merytorycznym konferencji był dr hab. Jakub Morawiec z Instytutu Historii, Wydziału Nauk Społecznych, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Była to trzecia konferencja dotycząca spraw nordyckich w powiązaniu z historią Wolina, ale pierwsza pod roboczym tytułem ?Jómsborg?.
W konferencji udział wzięło 28 naukowców z Polski, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Islandii, Szwecji, Niemiec i Norwegii. Dyskutowali oni na tematy dotyczące rozwoju społeczeństw i norm społecznych w epoce Wikingów i w średniowiecznej Skandynawii. Rozwój ten analizowany był wg różnych kategorii i wyznaczników, takich jak reputacja, honor i przyjaźń, żeby wymienić tylko kilka. Normy te miały wpływ na życie codzienne, polityczne, gospodarcze i kulturalne, zarówno jednostek, jak i całych społeczeństw, jak licznie na to wskazują źródła literackie, prawne i materialne. Mimo licznych badań prowadzonych do chwili obecnej, a dotyczących tych tematów, wydaje się, że rozważania nad nimi warto kontynuować, prowadząc poszukiwania w różnych aspektach, które będą uwzględniały prawo, politykę, religię, literaturę i inne. Ich rezultaty umożliwią lepsze zrozumienie procesów tworzenia i funkcjonowania społeczeństw średniowiecznej północy.
Wynikiem konferencji będzie wydawnictwo podsumowujące obrady, w którym zostaną zawarte główne tezy w prezentowanych referatach.
Korzystając z okazji przedstawiamy krótko problematykę poprzednich spotkań.
25 i 26 kwietnia 2013 r. konferencja nosiła tytuł: ?Spory i kontrowersje naukowe w studiach nordystycznych?. Jej kierownikiem naukowym był Pan dr Jakub Morawiec z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Debatowano na niej nad badaniami nad dziejami średniowiecznej Skandynawii, które mają swoją długą i bogatą tradycję, obejmującą spory, typowe dla świata nauki, konfrontacje hipotez, poglądów i metod. Konferencja ta dała okazję do dyskusji nad zagadnieniami, które w badaniach nad politycznymi, kulturowymi i gospodarczymi dziejami Europy północnej w średniowieczu, w szczególny sposób cechowały się intensywnością naukowej i poza naukowej dyskusji. Przegląd dziejów badań nad szczególnie kontrowersyjnymi, budzącymi różnorakie emocje zagadnieniami, miał służyć nie przypomnieniu problemów z jakimi borykali się dotąd badacze, ale był pretekstem do szukania odpowiedzi na bardziej generalne pytania: na ile tak modne i oczekiwane dziś interdyscyplinarne spojrzenie przekłada się na lepsze zrozumienie poszczególnych problemów? Czy jest w nich jeszcze miejsce na stare, w pewnym momencie zarzucone teorie i hipotezy badawcze? Czy dotychczasowe doświadczenia badaczy pozwalają na definiowanie nowych kierunków poszukiwań w rozwiązywaniu poszczególnych problemów badawczych, szczególnie tych budzących kontrowersje i gorące spory?
Następna konferencja odbyła się w naszym Muzeum 24 i 25 kwietnia 2015 r. Nosiła roboczy tytuł: ?Wczesnośredniowieczne zmagania słowiańsko- skandynawskie w historii i legendzie w X – XII wieku”.
Wzajemne kontakty mieszkańców Skandynawii ze Słowiańszczyzną Nadbałtycką w okresie wczesnego średniowiecza były żywe i ważne dla gospodarczego, kulturowego i politycznego rozwoju obu regionów. Kwestie te od dawna interesowały badaczy różnych specjalności po obu stronach Bałtyku. Niemniej wydaje się, że istnieje wciąż pole do dyskusji, które wiąże się z badaniami nad literackim i legendarnym wymiarem owych relacji. Spisana w XIII wieku w Skandynawii Saga o Jomswikingach prowokuje do pytań odnoszących się do wizerunku Słowian w średniowiecznej tradycji skandynawskiej, recepcji wydarzeń politycznych, głównych postaci oraz wzajemnych powiązań, przede wszystkim na poziomie elit w średniowiecznym piśmiennictwie po obu stronach Bałtyku. Konferencja miała na celu próbę konfrontacji naszej wiedzy na temat wydarzeń na słowiańsko-skandynawskim styku z kreowaną w średniowieczu na ich podstawie legendą. Uczestnikami konferencji byli naukowcy z Polski, Wielkiej Brytanii, Islandii, Finlandii i Niemiec. Obradom przewodniczył dr Jakub Morawiec, pracownik Zakładu Historii Średniowiecznej, Instytutu Historii, Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Materiał naukowy prezentowany na odbytych w Muzeum Regionalnym konferencjach poszerza zdecydowanie naszą wiedzę na temat funkcjonowania społeczeństw wczesnego średniowiecza w Skandynawii i Europie Północnej, w tym i naszym Wolinie, który w tym czasie był ważną jednostką osadniczą, mającą duży wpływ na sytuację tego regionu. Dzięki spotkaniom takim jak Konferencje ?Jómsborg? możemy odkrywać wciąż nowe karty historii naszego grodu.
„The 1st Jómsborg Conference” w zamyśle otwiera cykl spotkań, które Muzeum Regionalne wraz z Uniwersytetem Śląskim, będą organizować wspólnie z co trzy lata.
Muzeum Regionalne im. Andrzeja Kaubego